hier komen promoties & acties

Masculinities: mannelijkheid in het meervoud

Hoewel we het in het Nederlands vaak hebben over ‘mannelijkheid’, spreekt men in Engelstalige literatuur niet langer van masculinity (enkelvoud) maar van masculinities (meervoud). Dat laat zich moeilijk vertalen naar mannelijkheden, maar krijgt vaker een omschrijving zoals vormen van mannelijkheid of een diversiteit aan mannelijkheden. De nadruk op vormen van mannelijkheid (meervoud) heeft verschillende redenen: er is een groeiend bewustzijn dat ideeën rond gender plaats-, tijd-, en contextgebonden zijn.

Daarnaast groeide het inzicht dat er niet één vorm van mannelijkheid bestaat binnen eenzelfde plaats-, tijd-, en context, maar dat er net sprake is van een diversiteit aan uitingen van mannelijkheid.

Onder invloed van het werk van de bekende Australische socioloog R.W. Connell omtrent normatieve vormen van mannelijkheden groeide het besef dat verschillende uitingen van mannelijkheid zich ook tot elkaar verhouden. Daarbij wordt in de literatuur een onderscheid gemaakt tussen ‘hegemonic masculinity’ (hegemonische mannelijkheid oftewel de dominante vorm van mannelijkheid) en andere vormen van mannelijkheid. Connell zelf maakt hierbij een onderscheid tussen gemarginaliseerde, medeplichtige, ondergeschikte en protesterende vormen van mannelijkheid die zich verhouden ten aanzien van deze dominante vorm. De dominante of hegemonische vorm van mannelijkheid is degene waar we ook naar verwijzen met de term ‘man-box’.

“The most significant awareness that men came up with was this: there is no single way to be a man. Although perhaps obvious today, it was a subversive notion at a time when the socially sanctioned standard for manhood was heterosexuality and whiteness. (The term masculinities was not then part of the vernacular).” Rob A. Okun in Voice Male: The Untold Story of the Profeminist Men’s Movement (2014)

Naast deze inzichten wijzen verschillende stemmen ook op de kracht van taalgebruik en taalkeuzes: door bewust te kiezen voor de termmasculinities’ wil men de norm doorbreken dat er één vorm van mannelijkheid is waar iedereen aan moet voldoen, en wil men dus zo ook bijdragen aan het verlagen van de druk om te voldoen aan de man-box.


Meer weten?

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek: