Mary Kom

Leven

Mary Kom wordt geboren op 24 november 1982 in het dorp Kagathei in de regio Manipur, in Noordoost India. Haar volledige naam is dan Mangte Chungneijang Mary Kom. Haar ouders zijn pachters van landbouwgrond en hebben het niet al te breed. De ‘Kom’ in hun naam verwijst naar de bevolkingsgroep waartoe ze behoren, de Kakom kom naga, ook wel ‘Kom’ genoemd. 

Mary Kom is de oudste van drie kinderen en houdt als kind van atletiek, voornamelijk speerwerpen en de 400 meter, maar ook boksen prikkelt haar nieuwsgierigheid. De interesse in het boksen wordt voornamelijk aangewakkerd na het succes van regionale bokskampioen Dingko Singh. Singh wint in 1998 goud op de Aziatische Spelen in Bangkok en wordt daarna als een held terug onthaald in zijn geboortestreek Manipur. 

Daarnaast leven vechtsporten ook ten huize Mary Kom. Haar vader is zelf een fervent worstelaar. Toch houdt Mary Kom haar bokstraining in eerste instantie verborgen voor haar ouders. Die laatste zijn namelijk niet happig op een ‘vechtende’ dochter. Hun angst voor blessures en verminkingen aan het gezicht is groot. Een goed huwelijk blijft een belangrijke toekomstblik in hun omgeving. 

Mary Kom wordt Christelijk Baptistisch opgevoed en volgt ook haar onderwijs op een gelijkaardig geïnspireerde school. Ook daar blijft ze zich focussen op sport. Waar ze eerst atletiek en boksen tracht te combineren, legt ze zich uiteindelijk exclusief toe op de bokssport. Op haar vijftiende besluit ze haar educatieve opleiding verder te zetten aan de Imphal Sports Academy. Sport treedt meer en meer op de voorgrond in verhouding tot onderwijs. Tegen die tijd steunen ook Mary Koms ouders haar volledig in haar passie.

Bokscarrière vol ongeziene “eerstes”

Mary Koms bokscarrière is op diverse vlakken erg succesvol te noemen. Het aantal medailles dat ze behaalt is immens. Ze zegeviert als bokser ook in verschillende gewichtsklassen, in verscheidene formats en op uiteenlopende tonelen. Klassementen of een specifiek tornooi, indoor of outdoor - het lijkt niet uit te maken: haar succes is bijna altijd verzekerd. 

Haar grootste verwezenlijkingen zijn wellicht de volgende: 

• 6x goud op de AIBA Women's World Boxing Championships*, waarvan vijf opeenvolgend
• Olympische bronzen medaille
• 5x goud op de Asian Amateur Boxing Championships
• goud op de Commonwealth Games
• goud op de Asian Indoor Games

Mary Koms carrière zit vol van ongeziene “eerstes” en andere baanbrekende prestaties. 

Zo is ze de enige vrouw die zes maal het Wereldkampioenschap amateurboksen won en de enige bokser, van eender welk geslacht of genderidentiteit, die acht medailles op een Wereldkampioenschap (6x goud, 1x zilver en &x brons) wist te behalen.

Daarnaast is ze de eerste Indiase vrouw die een gouden medaille wist te bemachtigen op de Aziatische spelen (2014) én de Commonwealth Games (2018). Haar Olympische bronzen medaille behaalde ze op de Olympische zomerspelen van Londen in 2012. Het was de eerste keer dat boksen voor vrouwen op de agenda stond. Mary Kom behaalde brons, nadat ze de duimen moest leggen tegen de Britse Nicola Adams, die later de gouden medaille binnenhaalt. 

In haar thuisland India is ze een ware volksheld. Mary Kom, die haar hele leven lang amateurbokser blijft, zet er een nieuwe standaard voor andere amateursporters. In 2015 wordt Mary Kom de eerste Indiase amateurbokser die grotere inkomsten aan prijzengeld, en vooral ook onderscheidingen, kan voorleggen dan verschillende professionele landgenoten. 

In 2006 wordt ze onderscheiden met de Arjuna Awards for Outstanding Performance in Sports and Games, de op één na grootste sportprijs van India. Kom wordt, in 2013 ook de eerste amateuratleet die de Padma Bhushan in ontvangst mag nemen, de derde hoogste erkenning voor burgers van de Republiek India. In 2020 wordt haar de tweede hoogste erkenning toegekend, de Padma Vibhushan. Ook internationale erkenning blijft niet uit. In 2016 wordt ze door de AIBA gehuldigd met de Legend Award, voor haar veelbelovende carrière. Sindsdien draagt ze de bijnaam Magnificent Mary met zich mee.  

*de AIBA heet sinds 2021 IBA, International Boxing Association, maar in dit portret spreken we van AIBA omdat de vermelde events voor 2021 plaatsvonden. De A die wegvalt stond voor ‘Amateur’. 

Sociale en politieke inzet

Ook buiten de boksring zet Mary Kom zich in voor de sport. Er wordt in die hoedanigheid vaak beroep op haar gedaan als rolmodel en spreekbuis. In 2009 is ze AIBA’s ambassadeur voor het vrouwenboksen. Een aantal jaar later wordt ze voor de 2016 AIBA Women's World Boxing Championships aangeduid als ambassadeur. In 2019 treedt ze aan als vertegenwoordiger van IOC’s ambassadeursgroep voor boksers in aanleiding naar de Olympische zomerspelen van 2020 in Tokio. 

Al van in het begin van haar carrière denkt Mary Kom na over hoe ze terug kan geven. Om dat engagement te formaliseren richt ze mettertijd de Mary Kom Regional Boxing Foundation op, dat zich focust op het vergroten van boksopportuniteiten in haar thuisfront Manipur. Sinds kort is er ook de Mary Kom Boxing Academy. Die boksschool, gevestigd in Imphal (de hoofdstad van Manipur), is een manier om jongeren die opgroeien in de regio kansen te bieden die er in haar tijd nog niet waren. Bijna 50% van de boksers die er momenteel actief zijn en een opleiding genieten zijn meisjes. Ondertussen draagt de academie het label van Sports Authority of India Extension Centre. Financiële kosten worden zoveel mogelijk gedragen door sponsors, subsidies en giften zodat jongeren uit kansarmere kringen ook toegang krijgen tot het trainingscentrum.

Naast haar inzet voor de bokssport en meer specifiek de participatie en kansen van meisjes en vrouwen in die sport, is Mary Kom ook een fervent dierenrechtenactivist.

Ze is betrokken bij de Indiase tak van People for the Ethical Treatment of Animals (PETA). In het kader van dat engagement zet ze zich voornamelijk in om het belang van het beschermen én waardig behandelen van dieren officieel opgenomen te laten worden in onderwijscurricula. Dat doet ze mede vanuit haar politieke posities en engagementen. Sinds 2016 zetelt Mary Kom in de Rajya Sabha, het hogerhuis van het Indiase Parlement. 

Een groot deel van Mary Koms verhaal kan je lezen in haar eigen woorden in haar autobiografie Unbreakable (Harper Collins, 2013). In beeld kan je ze aan het werk zien in de documentaire With This Ring (2016), waarin wordt het Indiase vrouwenboksteam gevolgd tussen 2006 en 2012. Samen met haar man heeft ze drie zonen. Recent adopteerden ze ook een dochter. Voorlopig hangt Mary Kom de handdoek nog niet in de ring.

Meer weten? 

• Volg Mary Kom op Twitter of Instagram
• RoSa thema: Sport en cultuur