Gelijk loon in belgië

De wet ter bestrijding van de loonkloof tussen mannen en vrouwen

Deze wet, van 22 april 2012, stelt maatregelen voor die de loonkloof in België verleden tijd zou moeten maken.

Eén van de opvallendste onderdelen ervan is dat vanaf nu ondernemingen in hun sociale balans loongegevens moeten opdelen volgens het geslacht van de werknemers. Dat gaat de loonkloof op ondernemingsniveau zichtbaar maken. Daardoor wordt ze direct een tastbaar gegeven, en niet "een statistiek".

Voorts worden ondernemingen met meer dan 50 werknemers verplicht om een tweejaarlijkse analyse te maken van hun bezoldigingsstructuur. Hierdoor zal duidelijk worden of de onderneming een genderneutraal bezoldigingsbeleid voert.

Een ander belangrijk aspect van de wet is dat functiewaarderingen en functieclassificaties genderneutraal moeten zijn. De wet voorziet dat dit op sectoraal niveau wordt geregeld. Binnen het halfjaar nadat de nieuwe wetgeving in werking treedt (de wet is op 28/08/2012 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad), moeten de sectoren (paritaire comités) hun functieclassificaties voorleggen aan de Dienst voor Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Zien zij een probleem, moet de sector actie ondernemen.

Tot slot voorziet de wet in de aanstelling van een bemiddelaar in bedrijven met meer dan 50 werknemers. Deze wordt het aanspreekpunt voor werknemers die zich ongelijk behandeld voelen als het gaat om het loon op basis van geslacht.

De volledige wettekst.

Cijfergegevens

Vaak wordt de loonkloof in percentages uitgedrukt. Als de loonkloof bijvoorbeeld 10% bedraagt, wil dat zeggen dat vrouwen gemiddeld 10% minder verdienen dan mannen.

Dat er verschillende cijfers circuleren heeft te maken met de verschillende manieren waarop de loonkloof berekend kan worden. Een constante in alle berekeningen is dat de loonkloof in België een realiteit is en dat vrouwen globaal genomen minder verdienen dan mannen.

Bronnen

De cijfers uit het loonkloofrapport 2016 hebben betrekking op het enquêtejaar 2013.

De meest recente cijfers

  • Loonkloof voor voltijdse werknemers (bruto-maandlonen): 6,5% 
  • Loonkloof voor voltijdse werknemers (bruto-uurlonen): 5%
  • Loonkloof op basis van de gemiddelde bruto-uurlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers: 11%
  • Loonkloof tussen mannen en vrouwen op basis van de gemiddelde brutomaandlonen van voltijds en deeltijds werkenden samen: 20%

De loonkloof op basis van het statuut en gemiddelde bruto-uurlonen (Loonkloofrapport 2016)

  • Bedienden: 22%
  • Arbeiders: 19%
  • Contractuele ambtenaren: 1%
  • Statutaire ambtenaren: -5%

loonkloofbruto

Bron: Loonkloofrapport 2016

De loonkloof op basis van het statuut en gemiddelde bruto-jaarlonen (Loonkloofrapport 2016)

  • Bedienden: 32%
  • Arbeiders: 37%
  • Contractuele ambtenaren: 17%
  • Statutaire ambtenaren: 8%

loonkloofbruto1

Evolutie

Loonkloof in2004200520062007200820092010201120122013
gem.brutomaandloon voltijds 15% 15% 12% 12% 11% 10%  10%  8% 7% 7%
gem. bruto-uurloon voltijds 13% 14% 11% 11% 11% 10%  9%  7% 6% 5%
gem. bruto-uurloon voltijds + deeltijds 16% 17% 14% 14% 14% 13%  13%  13% 12% 11%
gem. bruto-maandloon voltijds + deeltijds 25% 25% 24% 23% 23% 22%  22%  21% 20% 20%

Bron: Loonkloofrapport 2016

Evolutie van de bruto-maandlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers in de industrie (1972- 2013)

loonkloof2016

Bron: Loonkloofrapport 2016

Zowel het loon van mannen als van vrouwen stijgt met de loop der jaren. Het gemiddeld loon van vrouwen is sneller gestegen dan dat van mannen.

Evolutie loonkloof op basis van de bruto-maandlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers in de industrie (1972- 2013)

loonkloof2016 1

Bron: Loonkloofrapport 2016

Tussen 1972 en 2012 is er een gestage daling in het loonverschil tussen mannen en vrouwen. In 1975 bedroeg de loonkloof in de industrie, uitgedrukt in bruto-maanlonen, bijna 50%. Dertig jaar later is dat nog 24%.

Evolutie van de bruto-uurlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers in de industrie (1960- 2013)

loonkloof2016 2 

Ook in bruto-uurlonen uitgedrukt, is het globale loon gestegen. Ook hier is het loon van vrouwen sneller gestegen dan dat van mannen. Tussen 1960 en 2013 is het gemiddelde uurloon voor arbeidsters in de industrie toegenomen met een factor 29,4. Voor mannelijke arbeiders was dat een vermenigvuldiging met 19,9.

Evolutie loonkloof op basis van de bruto-uurlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers in de industrie (1960- 2013)

loonkloof2016 3

Bron: Loonkloofrapport 2016

Zoals uit deze grafiek blijkt is de loonkloof op basis van de bruto-uurlonen van voltijdse en deeltijdse werknemers in de industrie geleidelijk aan gedaald tussen 1960 en 2007. In 1960 bedroeg die loonkloof nog 41%. In 1980 was het nog 30% en in 2012 verdienden vrouwen in de industriële sector gemiddeld 13% bruto per uur minder dan mannen.

Meer info?

Federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

België beschikt over een uitgebreide antidiscriminatiewetgeving en over wetgeving die de gelijke toegang tot de arbeidsmarkt moet bevorderen. Meer informatie vind je bij de bevoegde federale overheidsdienst.

Het instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

Het instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen publiceert sinds 2007 jaarlijks het Loonkloofrapport. Als basis voor hun data gebruiken ze de Enquête naar de Structuur en de Verdeling van de Lonen (SES) die jaarlijks door de ADSEI (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) wordt georganiseerd. Het loonkloofrapport is een heel genuanceerd rapport waarin de loonkloof vanuit verschillende oogpunten wordt bekeken.