Podcast van de menstruatiemeisjes, met Hacer Karadeniz, over menstruatieverlof
In de categorie RoSa luistert bespreken we interessante podcasts over gender en/of feminisme die ons opvallen, die we warm aanraden of die we kritisch onder de loep nemen. Ditmaal luisterden we naar de podcast van de menstruatiemeisjes, a.k.a. Honorata van den Akker en Lieke Smets. De twee Nederlandse activisten starten hun zogenaamd menstruatie-imperium met een podcast. Inmiddels is er ook een digitaal maandelijks magazine en een boek: Ben je ongesteld of zo? (2022). Voor deze RoSa luistert bespreken we de 41ste aflevering van de podcast, waarin ze Hacer Karadeniz van de jongerenvakbond FNZ Young & United te gast hebben. Samen bespreekt het drietal de eventuele wenselijkheid en mogelijke nadelen van menstruatieverlof.
Over de podcast
Menstruatiemeisjes is ontstaan naar aanleiding van de PMDD-diagnose van Honorata en de extreme menstruatiepijn van Lieke. Ze merkten dat het moeilijk was om informatie te vinden die aansloot bij hun ervaringen omdat er taboe berust op beide onderwerpen. Period shaming speelt daarbij een grote rol. En dat willen de activisten oplossen door menstruatie bespreekbaar te maken en geen enkele vraag - pun intended - ongesteld te laten.
Heel wat vragen over, en aspecten van menstruatie kaarten ze zelf aan in de podcast. Soms nodigen ze een expert uit om meer toelichting te geven bij een bepaald onderwerp. Sinds Spanje onlangs een wetsvoorstel uitwerkte om menstruatieverlof beschikbaar te maken voor wie daar nood aan heeft, krijgt het controversiële thema ook in de Lage Landen hernieuwde aandacht in de media. Nog geen enkel ander Europees land biedt momenteel structureel menstruatieverlof. Wel kunnen private bedrijven zelf een dergelijke maatregel invoeren, maar dat lijkt tot vandaag eerder de uitzondering. Hoe zit dat nou precies? Waarom is menstruatieverlof belangrijk? Wat zijn de mogelijke valkuilen? De menstruatiemeisjes grijpen dit hete hangijzer aan en nodigen een expert uit om de wenselijkheid van een dergelijke maatregel te bespreken.
Aflevering #41 over menstruatieverlof
Honorata en Lieke hebben enkele stellingen voorbereid om het gesprek met Hacer over menstruatie op het werk in goede banen te leiden. Het eerste onderwerp dat ze daarmee aankaarten is de gêne en het taboe dat leeft rond menstruatie. Volgens het drietal is menstruatie momenteel niet bespreekbaar, al zeker niet in professionele context, en daar moet verandering in komen met het oog op inclusie. Een stap in de goede richting kan zijn dat werkgevers menstruatieproducten in (alle) toiletten leggen om menstruatie op het werk te normaliseren en faciliteren. Dat zou het onderwerp ook bespreekbaarder maken. Uit de enquête van Young & United over menstruatie en werk blijkt trouwens dat er wel een bereidheid is, ook bij mannen, om het meer over menstruatie te hebben. In die enquête geven jonge werkende mannen namelijk in grote mate aan menstruatie helemaal niet zo’n ongemakkelijk onderwerp te vinden als vaak wordt verondersteld en zij er best open voor staan hier meer over te spreken, ook op het werk.
Vervolgens wordt er een nieuw onderwerp, het centrale thema van de podcastlevering, aangesneden: menstruatieverlof. Volgens Hacer is menstruatieverlof - tot grote verrassing van Honorata en Lieke - niet de oplossing. Structureler zou volgens haar zijn om menstruatie dan wel te normaliseren en faciliteren op het werk, maar verder te focussen op het loslaten van onze obsessie met maximale productiviteit. Enkele dagen paar maand niet de volle 100% geven zou dan geen enkel probleem zijn, maar dan is het niet een maatregel die bepaalde werkgevers - voornamelijk, maar niet uitsluitend vrouwen - stigmatiseert als ‘minder productief’, wat in onze prestatiesamenleving als de gouden standaard geldt.
Ze vreest dat menstruatieverlof de discriminatie op de arbeidsmarkt tegen vrouwen zal versterken.
Bovendien blijkt de maatregel in landen die menstruatieverlof al invoerden, zoals Japan, niet erg effectief: heel wat mensen die nood zouden hebben aan verlof vanwege een pijnlijke menstruatie durven de stap niet te zetten om dit verlof ook aan te vragen. Stigma en de vrees voor een negatief effect op de carrièremogelijkheden spelen daarbij een belangrijke rol. Benieuwd naar alle voor- en nadelen van menstruatieverlof die Honorata, Lieke en Hacer bespreken, en welke alternatieven voor meer inclusie op het werk in verband met menstruatie ze verder nog naar voren schuiven? Kom het allemaal te weten in deze podcastaflevering van de menstruatiemeisjes.
Geen doekjes voor het bloeden, maar radicale verandering en weg met period shaming: dat is de missie van de menstruatiemeisjes. In hun podcast bespreken ze tal van onderwerpen die te maken hebben met menstruatie: van vibrerende tampons, opblaasbare menstruatiecups en menstruerende astronauten (aflevering #33), over serieuzere onderwerpen als menstruatiearmoede en duurzaam menstrueren (aflevering #5 en #29), tot gebrek aan aandacht voor, en erkenning van PMS en PMDD (aflevering #3 en #4).
In de pers:
- Spanje straks eerste Europees land met menstruatieverlof voor vrouwen? "Risico dat je pijn normaliseert" (VRT NWS, 18/05/2022)
- ‘Mochten mannen menstrueren, dan was het er al lang geweest’: 9 lezers over menstruatieverlof in België (De Morgen, 18/05/2022)
- Wordt Spanje eerste Europese land met menstruatieverlof? (De Standaard+, 18/05/2022)
- Wordt Spanje het eerste land in Europa met menstruatieverlof? Geweldig plan, zegt deze 'menstruatie-activist': 'Maar we zijn niet voorbereid' (De Volkskrant+, 17/05/2022)
- Lezersoproep: moeten Belgische vrouwen recht krijgen op menstruatieverlof? (De Morgen, 16/05/2022)
- Wat te doen bij zware menstruatiepijn (en geen menstruatieverlof)? (Knack, 14/05/2022)
- Spanje kondigt driedaags menstruatieverlof aan (Knack, 12/05/2022)
Meer weten?
- RoSa thema: Menstruatie
- RoSa rolmodel: Nadya Okamoto
- RoSa leest: Period Power: A Manifesto For The Menstrual Movement - Nadya Okamoto
- RoSa luistert: WOMEN Inc. podcast over menstruatie
- RoSa kijkt: Nadya Okamoto - “The Menstrual Movement”
- RoSa kijkt: Aditi Gupta - "Zonder gêne over ongesteld zijn praten"
- RoSa kijkt: Jen Gunter - Why can't we talk about periods?
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- Ben je ongesteld of zo? / Honorata van den Akker & Lieke Smets, 2022 - binnenkort beschikbaar
- Periods Gone Public: Taking A Stand For Menstrual Equity / Jennifer Weiss-Wolf, 2017 – RoSa-ex.nr.: C b/99
- It’s Only Blood: Shattering The Taboo Of Menstruation / Anna Dahlqvist, 2018 – RoSa-ex.nr.: C a/659
- Period Poverty: A Manifesto For The Menstrual Movement / Nadya Okamoto, 2018 – RoSa-ex.nr.: C a/667
- Regulating Menstruation: Beliefs, Practices, Interpretations / Etienne Van de Walle & Elisha P. Renne, 2001 – RoSa-ex.nr. : C a/949
- Dochters van de maan : de menstruatie in mythen en in de moderne maatschappij / Annemarie Peters, 2004 - RoSa-ex.nr.: C e/205
- Girls In Power: Gender, Body, And Menstruation In Adolescence / Laura Fingerson, 2006 – RoSa-ex.nr.: DIII1 a/50
- Het opgroeiboek voor meisjes: alles wat jonge meisjes moeten weten over hun veranderende lichaam en gevoelens / Lynda Madaras & Area Madaras, 2003 – RoSa-ex.nr.: DII4 a/26