Wat als het jouw dochter was? Over selectieve verontwaardiging bij seksueel geweld
Bron foto: vitamina poleznova op Unsplash
RoSa volgt de actualiteit op de voet en beluistert onder andere podcasts over actuele of onderbelichte thema’s die te maken hebben met gender en/of feminisme. Vandaag zetten we een aflevering van The Guardian podcasts in de schijnwerpers, over de selectieve verontwaardiging en misplaatste vragen na voorvallen van seksueel geweld.
Nadat vorige week vier vrouwen getuigden verkracht te zijn geweest door een ex-collega in het Australische parlement, kon de eerste minister Scott Morrison niet anders dan een statement maken. De avond voordien had hij over de zaak gesproken met zijn vrouw Jenny, zo steekt hij van wal. Zijn partner had hem aangemaand de getuigenissen in acht te nemen vanuit het standpunt als vader. Wat als het onze dochter was? De vraag had de hele nacht door Morrisons hoofd gespookt. Vooraleer enkele concrete actieplannen uit de doeken te doen om seksuele intimidatie en seksueel geweld op de werkvloer tegen te gaan, stelt hij – tot tweemaal toe – perplex te zijn dat een jonge vrouw anno 2021 zich nog steeds in een dergelijke kwetsbare positie kan bevinden, waar hij nog snel aan toevoegt dat het niet haar schuld was.
Politiek reporter Amy Remeikis, die eerder al naar voren kwam met haar eigen getuigenis over seksueel geweld, merkte op dat het betoog van Morrison exemplarisch is voor de reacties die vaak volgen op getuigenissen van slachtoffers en overlevers van seksueel geweld. Zo zijn er de misplaatste vragen: waarom liep je ’s avonds laat alleen over straat? Had je een kort rokje aan? Heb je oogcontact gemaakt met de dader, of misschien zelfs naar hem geglimlacht? Alsof het antwoord op die vraag de dader zou kwijtschelden van de verantwoordelijkheid voor zijn daden. Remeikis erkent dat dergelijke vragen vaak goedbedoeld zijn, dat ze voortkomen uit angst om hetzelfde mee te maken. Immers, als een vrouw seksueel geweld kan uitlokken door een kort rokje te dragen of alleen te lopen over straat, kan het voorkomen worden door dat niet te doen. Toch?
Maar naast dit gekende refrein van slut shaming en victim blaming, dat gelukkig steeds meer wordt geproblematiseerd, wijst Remeikis op een andere problematische vraag die vaak wordt opgeworpen maar die meestal aan eenzelfde kritische blik en maatschappelijke afwijzing ontsnapt: wat als het jouw dochter was? Alsof mannen eraan herinnerd moeten worden dat alle vrouwen volwaardige mensen zijn die recht hebben op zelfbeschikking en om verontwaardigd te zijn als hun zelfbeschikking geschonden wordt. Alsof hun empathie voor een onbekende vrouw die seksueel geweld overleefde, afhangt van hun relatie met andere vrouwen waar ze een persoonlijke band mee hebben. En wat als je helemaal geen dochter hebt?
In deze podcast bespreekt Amy Remeikis enkele pijnpunten in de maatschappelijke discussie over seksueel geweld en hoe er wordt omgegaan met slachtoffers en overlevers. Daarbij legt ze onder meer de selectieve verontwaardiging bloot die schuilgaat achter de vraag “wat als het jouw dochter was?”.
Trigger waarschuwing: expliciete getuigenis van seksueel geweld
Credits
Journalist Amy Remeikis | Presentatie Laura Murphy-Oates | Productie Ellen Leabeater en Joe Koning | Uitvoerende productie Gabrielle Jackson en Miles Martignoni
Meer lezen?
- RoSa thema: Seksueel geweld
- RoSa schrijft: Het ene slachtoffer is het andere niet: de zaak-De Pauw
- Pers:pectief 01/10/2020: Sexting, victim blaming en slut shaming
In de pers:
- Amy Remeikis on selective empathy for survivors of sexual assault (The Guardian, 23/02/2021)
- Trauma like mine doesn’t have a gender. But too many men need to imagine a woman they love to feel empathy (The Guardian, 16/02/2021)
- A man raped me, another tried to. They were not animals. They were men (The Guardian, 05/07/2018)
- Gender and empathy: Men shouldn’t need to “imagine if it were your wife/daughter/mother” (Feministing, 2013)